Saturday, November 01, 2008

Aριστερά-Δεξιά και φιλελευθερισμός: Το πλαίσιο της σύγκρουσης

Είναι περισσότερο από προφανές ότι μια νέα πολιτική σχάση προετοιμάζεται στην παγκόσμια κοινωνία με ρυθμούς ανάλογους της οικονομικής κρίσης. Το γενικό πλαίσιο της σύγκρουσης , η σκακιέρα δηλαδή επί της οποίας θα διαδραματιστεί, είναι για μια ακόμα φορά το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα.

Είναι αρκετά εύκολο να χαρτογραφήσουμε τις νέες τάσεις που θα κυριαρχήσουν. Σε πρώτη φάση, τα διοικητικά ύψη της παγκόσμιας κοινωνίας (commanding heights) αντιμετωπίζουν την κρίση που αυτοπροσώπως προκάλεσαν "πραγματιστικά", δηλαδή καθαρά διαχειριστικά, ως ένα πρόβλημα που πρέπει να καταπολεμηθεί οπωσδήποτε "μέχρι τις επόμενες εκλογές".

Σε δεύτερη φάση η κρατούσα επιστημονική κοινότητα προσπαθεί να υιοθετήσει τις επεμβατικές τάσεις,δίδοντας τους ένα αποδοτικότερο σχήμα. Έτσι προκύπτουν νέα σύνθετα μοντέλα λύσεων,όπως τα reverse auctions, bailout plans, fiscal stimuli etc.

Σε τρίτη φάση ο τύπος και τα Μέσα Ενημέρωσης γεμίζουν τις ανωτέρω στρατηγικές με ιδεολογικούς χυμούς προσπαθώντας να μεταφράσουν τις ενέργειες των διαχειριστών στη γλώσσα της πολιτικής εν ευρεία εννοία.

Σε τελευταία φάση η διανόηση, οι εκάστοτε αντιπολιτευόμενοι και το κοινό ερμηνεύει τις πολιτικές εξελίξεις ως "σημεία καμπής", "εγκατάλειψης ιδεολογιών", "συστημικής κατάρρευσης" κλπ.

Κάπως έτσι παράλληλα προς την οικονομική κρίση,που γεννήθηκε ή έστω οξύνθηκε από τις ίδιες τις κρατικές αρχές, "γεννιέται" και μια πολιτική κρίση με άμεσα αποτελέσματα στο βαθμό που τα υποκείμενα της είναι οι ίδιοι οι ψηφοφόροι,και οι επιλογές τους καταλήγουν τελικά να επηρεάσουν τους πρωταγωνιστές της "πρώτης φάσης" που περιγράψαμε, δηλαδή τους πολιτικούς ηγέτες.

Μέσα σ αυτά τα πλαίσια ο αληθινός φιλελευθερισμός παίζει ρόλο αποδιοπομπαίου τράγου, η δεξιά πετάει τα ξεφτισμένα της "φιλελευθερα φτιασίδια" και επανέρχεται ως απροκάλυπτα επεμβατική "κευνσιανού τύπου" δημαγωγία. Η αριστερά ακολουθεί τον δρόμο της δεξιάς,ανάγοντας σε πρότυπα της κεντρώους οικονομολόγους όπως ο Κρούγκμαν.

Το ζήτημα για τον φιλελευθερισμό δεν είναι τόσο να νικήσει τους εχθρούς του.Aυτό είναι αδύνατο να γίνει καθώς η συντριπτική μάζα του πληθυσμού συμπυκνώνεται σε καιρό κινδύνου γύρω από τους συγκροτημένους εξουσιαστικούς θεσμούς και τις ιδεολογίες που τους στηρίζουν. Μιλάμε δηλαδή για ένα παιγνίδι εξ αρχής χαμένο που παίζεται στο γήπεδο του αντιπάλου. Το ζήτημα είναι να προσφέρει ο φιλελευθερισμός μια εναλλακτική πλατφόρμα ξεπεράσματος ή καλύτερα υπερνίκησης της κρίσης, μια πλατφόρμα που θα προβλέπει βαθιές συστημικές τομές,ώστε να παρέχει στο κοινό μια εναλλακτική οικονομική και πολιτική πρόταση.Χρειαζόμαστε δηλαδή μια επανάσταση ανάλογη των Reaganomics για να ξεπεραστεί ο ιστορικά πανίσχυρος σκόπελος της σοσιαλδημοκρατίας.

Μόνο έτσι θα ξεκαθαρίσει μέσα από τις ομίχλες της παγκόσμιας ταραχής το αληθινό συγκρουσιακό δίπολο που δεν αφορά την αριστερά ή τη δεξιά,αλλά την ελευθερία και την ανελευθερία ως φιλοσοφικές κατηγορίες: Άτομο ή Κράτος. Αυτό ήταν είναι και θα είναι το κρίσιμο δίλλημα που θα διχάζει την ανθρωπότητα

Με τα λεφτά των άλλων

Aναδημοσίευση από άρθρο μου στην εφημερίδα "Αγγελιοφόρος"

28 Δισεκατομμύρια Ευρώ θα κοστίσει στους Έλληνες πολίτες το σχέδιο «σωτηρίας» των ελληνικών τραπεζών . Το ποσό αντιστοιχεί περίπου σε 2800 ευρώ για κάθε άντρα γυναίκα και παιδί στη χώρα. Δηλαδή η χρέωση ανά οικογένεια θα αγγίξει περίπου τα 11.000 ευρώ κατά μέσο όρο.

Το πραγματικά εξωφρενικό όμως της υπόθεσης είναι ότι αυτά τα ποσά θα παραχωρηθούν ουσιαστικά άνευ ανταλλάγματος. Κανείς μας δε θα μάθει την ακριβή οικονομική κατάσταση των τραπεζών. Κανείς δε θα πληροφορηθεί την έκθεση των πιστωτικών μας ιδρυμάτων σε επικίνδυνα ομόλογα, και παρακινδυνευμένες επενδύσεις. Ούτε καν οι προμήθειες που θα πληρώσουν οι τράπεζες στο Δημόσιο δεν έχουν προσδιοριστεί.Θα προσδιοριστούν «αργότερα», με «υπουργική απόφαση».Πάντως το 1-1,5% που προτάθηκε από τον κο Αλογοσκούφη προκάλεσε τη...δυσφορία των τραπεζιτών (!)

Είναι ιστορικά πρωτόγνωρο το γεγονός ότι δομήθηκε «σχέδιο σωτηρίας» για τις τράπεζες,προτού αυτές βρεθούν «επισήμως» σε κίνδυνο. Σχεδόν όλες οι μεγάλες τράπεζες φέτος παρουσίασαν ισχυρή κερδοφορία. Εκτός αν στο υπουργείο οικονομικών έχουν πληροφορίες που αποκρύπτουν από το κοινό και που επιβάλλουν άμεση δράση. Σ αυτήν την περίπτωση όμως θα έπρεπε πρώτα να χρησιμοποιηθούν οι μηχανισμοί της αγοράς : οι προβληματικές επιχειρήσεις να εξαγοραστούν από υγιέστερες, και σε αντίθετη περίπτωση να δοκιμαστεί η απορρόφηση του ενεργητικού της τράπεζας από άλλες και ο διακανονισμός του παθητικού της, με την μεσολάβηση της κυβέρνησης.

Η βεβιασμένη όμως επέμβαση του κράτους αναχαιτίζει την αγορά αντί να την ενισχύει. Η Proton bank φερ ειπείν ακύρωσε τη συμφωνία εξαγοράς της από την Τράπεζα Πειραιώς.Δεν υπάρχει πια λόγος να πωληθεί, ανακοίνωσε το ΔΣ της, καθώς η τράπεζα θα υπαχθεί τελικά και αυτή στο σχέδιο της Ελληνικής Κυβέρνησης.

Κάπως έτσι, ο έλληνας φορολογούμενος αντικατέστησε την υποψήφια αγοράστρια επιχείρηση. Αντίθετα με εκείνη όμως ο πολίτης δεν θα έχει λόγο ούτε στη διοίκηση της «εξαγορασμένης» εταιρίας,ούτε στη διαχείριση των οικονομικών της,και φυσικά ούτε στα κέρδη της. Για μια ακόμα φορά , ριγμένος...